Η ανάλυση του στοματικού μικροβιώματος, το OralFlor Scan® αξιολογεί το μικροβίωμα του στόματος, ένα βασικό οικοσύστημα που σχετίζεται άμεσα με τον άξονα εντέρου-εγκεφάλου, με το καρδιαγγειακό σύστημα και φυσικά την υγεία του στόματος και των δοντιών. Χρησιμοποιώντας PCR πραγματικού χρόνου (real-time PCR), το OralFlor Scan® παρέχει μια ακριβή και αξιόπιστη μέτρηση των μικροβιακών ειδών του μικροβιώματος της στοματικής κοιλότητας.
Η στοματική μικροχλωρίδα υπάρχει ως ένα σύνθετο βιοφίλμ που παραμένει σχετικά σταθερό, παρά τις περιβαλλοντικές αλλαγές. Ωστόσο, η δυσβίωση, που μπορεί να προκληθεί εξαιτίας λοίμωξης, λήψης αντιβιοτικών, τραυματισμού, διατροφικών αλλαγών και ορισμένων επικίνδυνων συνηθειών (π.x. κάπνισμα) μπορεί να διαταράξει αυτό το βιοφίλμ, ευνοώντας τον αποικισμό και την εισβολή παθογόνων.
Η διαταραχή στην ισορροπία του στοματικού μικροβιώματος προς ένα παθογόνο προφίλ, προκαλεί ανοσολογικές αντιδράσεις του ξενιστή, χρόνια φλεγμονή και τελικά ανάπτυξη τοπικής και συστηματικής νόσου, όπως ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα, καρκίνο του στόματος, καρδιαγγειακών παθήσεων και νευροεκφυλιστικών νοσημάτων.
Περισσότερες πληροφορίες
Η περιοδοντική νόσος αποτελεί μια αυξανόμενη ανησυχία για τη δημόσια υγεία, επηρεάζοντας περίπου 750 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως. Το μέγεθος της νόσου αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός γερνάει. Η περιοδοντική νόσος μπορεί να προληφθεί και αναστρέψιμη στα αρχικά της στάδια. Ωστόσο, μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια, μη αναστρέψιμη καταστάση με σημαντική καταστροφή των ιστών που υποστηρίζουν τα δόντια. Η αιτία της περιοδοντικής νόσου είναι πολυπαραγοντική και περιλαμβάνει τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου, συμπεριλαμβανομένου του καπνίσματος, της ανθυγιεινής διατροφής (π.χ. δυτικής διατροφής με υψηλή ποσότητα σακχάρων και κορεσμένων λιπαρών), κακής στοματικής υγιεινής, ορμονικών αλλαγών, στρες, διαφόρων φαρμάκων και κακής διαχείρισης παθολογικών καταστάσεων που μπορεί να συνυπάρχουν (π.χ. διαβήτης τύπου 2), ενώ οι μη τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν την ηλικία, το φύλο και το γενετικό υπόβαθρο. Η περιοδοντική νόσος, αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να έχει τοπικές ή/και συστηματικές συνέπειες, οδηγώντας σε κακή στοματική και συστηματική υγεία και συνολικά σε κακή ποιότητα ζωής. Η υποκείμενη σύνδεση της περιοδοντικής νόσου με άλλες χρόνιες συστηματικές παθήσεις πιθανότατα προκύπτει από τη διάδοση των περιοδοντοπαθογόνων μικροβίων στην κυκλοφορία του αίματος, την απελευθέρωση ενδοτοξινών και την σχετική φλεγμονώδη απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος στα περιοδοντοπαθογόνα.
Η περιοδοντική νόσος είναι μια φλεγμονώδης, προοδευτική, πολυσταδιακή νόσος του περιοδοντίου (που περιλαμβάνει τα ούλα, τον περιοδοντικό σύνδεσμο, το φατνιακό οστό και την οστεϊνη). Η περιοδοντική νόσος προκαλείται ως απόκριση στα περιοδοντοπαθογόνα μικρόβια στο βιοφίλμ της οδοντικής πλάκας, στις επιφάνειες των δοντιών που βρίσκονται κοντά στα ούλα. Το πρώτο στάδιο και η πιο ήπια μορφή της περιοδοντικής νόσου είναι γνωστό ως ουλίτιδα. Η ουλίτιδα είναι μια αναστρέψιμη κατάσταση και, εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να εξελιχθεί σε περιοδοντίτιδα, η οποία είναι το προχωρημένο στάδιο της περιοδοντικής νόσου. Η ουλίτιδα χαρακτηρίζεται από ερυθρότητα, οίδημα, ήπιο ερεθισμό και φλεγμονή των ούλων και ήπια αιμορραγία κατά το βούρτσισμα ή το νήμα, ενώ η περιοδοντίτιδα χαρακτηρίζεται από βαθιά φλεγμονή και απώλεια του φατνιακού οστού και του συνδετικού ιστού μεταξύ των ούλων και της ρίζας του δοντιού.
Αιτιολογία περιοδοντικής νόσου
Η πρωταρχική αιτιολογία της περιοδοντικής νόσου είναι ο μη-ισορροπημένος πληθυσμός του στοματικού μικροβιώματος που αναπτύσσεται προοδευτικά με την πάροδο του χρόνου, λόγω της αυξημένης σχετικής αφθονίας των βακτηρίων που σχετίζονται με την περιοδοντική νόσο και της αντίστοιχης σχετικής μείωσης των μικροβίων που σχετίζονται με την υγεία, και που οδηγεί τελικά στη διαταραχή της ομοιόστασης μικροβιώματος-ξενιστή.
Αυτό το σταδιακό φαινόμενο ξεκινά αρχικά με την προσκόλληση, ανάπτυξη και αποικισμό των Gram-αρνητικών και Gram-θετικών βακτηρίων στην επιφάνεια των δοντιών που εκτείνονται εντός των ούλων. Αυτό δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη και τον αποικισμό από άλλα αναερόβια Gram-αρνητικά μικρόβια που ανήκουν στο πορτοκαλί και ερυθρό σύμπλεγμα βακτηρίων. Το πορτοκαλί σύμπλεγμα αποτελείται από τα Prevotella intermedia, Parvimonas micra και Fusobacterium nucleatum, ενώ τα Porphyromonas gingivalis, Tanerella forsythia και Treponema denticola αποτελούν το κόκκινο σύμπλεγμα. Αυτά τα βακτήρια είναι εξαιρετικά παθογόνα και έχουν την ικανότητα να απελευθερώνουν βακτηριακές κολλαγενάσες και άλλες πρωτεάσες, οδηγώντας στη διέγερση της προφλεγμονώδους απόκρισης και της βλάβης του περιοδοντικού ιστού.
Συστηματικές εκδηλώσεις
Εκτός από την περιοδοντική νόσο, η δυσβίωση του στοματικού μικροβιώματος μπορεί να οδηγήσει, μέσω διάφορων μηχανισμών, στην εκδήλωση συστηματικών νοσημάτων.
Καρκίνος
Η χρόνια ουλίτιδα που περιλαμβάνει την παρουσία μικροβίων όπως τα Aggregatibacter actinomycetemcomitans, Porphyromonas gingivalis, Treponema denticola και Tannerella forsythensis αποτελούν παράγοντες κινδύνου για το ανάπτυξη ορισμένων καρκίνων συμπεριλαμβανομένων του παγκρέατος, του οισοφάγου, του παχέος εντέρου, των πνευμόνων, της κεφαλής και του τραχήλου.
Καρδιαγγειακό σύστημα
Ορισμένα βακτήρια όπως τα Aggregatibacter actinomycetemcomitans, Porphyromonas gingivalis, Treponema denticola, Tannerella forsythensis και Prevotella intermedia μπορεί να μπουν από τα ούλα στην κυκλοφορία του αίματος και να βρεθούν στην καρδιά και τα αγγεία όπου η χοληστερόλη και άλλα λιπίδια σχηματίζουν εναποθέσεις. Αυτά τα μικρόβια μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή στις αρτηρίες, η απόφραξη των οποίων μπορεί να οδηγήσει στο έμφραγμα. Ένας στόχος της θεραπεία είναι να ελαχιστοποιηθούν τα επίπεδα αυτών των μικροβίων όσο το δυνατόν περισσότερο.
Μυοσκελετικό σύστημα και αρθρώσεις
Ορισμένα βακτήρια που προκαλούν περιοδοντίτιδα όπως η Porphyromonas gingivalis και ορισμένα άλλα μπορούν να προκαλέσουν και αρθρίτιδα. Η φλεγμονή στα ούλα που προκαλείται από αυτούς τους μικροοργανισμούς μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια φλεγμονή όλο τον οργανισμό και σε συνδυασμό με αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα ενός γενετικά προδιατεθειμένου ανθρώπου, μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιες παθολογικές καταστάσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Νευρικό σύστημα
Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η κακή στοματική υγεία και τα υψηλά επίπεδα ορισμένων μικροβίων στο στοματικό μικροβίωμα, όπως η Porphyromonas gingivalis, αυξάνει τον κίνδυνο για την εμφάνιση άνοιας και νόσου Alzheimer.
Μεταβολισμός
Η παχυσαρκία, η έλλειψη άσκησης και η χρόνια νόσος των ούλων από βακτήρια όπως τα Aggregatibacter actinomycetemcomitans, Porphyromonas gingivalis, Treponema denticola και Tannerella forsythensis προκαλούν χρόνια φλεγμονή. Η φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο πάγκρεας όπου παράγεται η ινσουλίνη κάτι που ενδεχομένως μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη. Επιπλέον, ο σακχαρώδης διαβήτης επιδεινώνει την υγεία του στόματος αυξάνοντας την συγκέντρωση των επιβλαβών βακτηρίων στα ούλα.
Εγκυμοσύνη
Τα βακτήρια που σχετίζονται με την ουλίτιδα και ειδικά τα Aggregatibacter actinomycetemcomitans, Porphyromonas gingivalis και Tannerella forsythensis, είναι γνωστό ότι αποτελούν παράγοντα κινδύνου κατά την εγκυμοσύνη για πρόωρο τοκετό, χαμηλό βάρος γέννησης ή ακόμη και αιματογενή λοίμωξη του πλακούντα ή του νεογέννητου. Κάθε έγκυος γυναίκα πρέπει να είναι ελέγχεται για αυτά τα επιβλαβή βακτήρια.
