Η μέτρηση του κατακερματισμού του σπερματικού DNA χρησιμοποιείται στη διερεύνηση της ανδρικής υπογονιμότητας καθώς και για τον έλεγχο επαναλαμβανόμενων αποτυχημένων προσπαθειών εξωσωματικής γονιμοποίησης, πρόωρων τοκετών και αποβολών.
Περισσότερες Πληροφορίες
Η γενετική ακεραιότητα του σπερματοζωαρίου είναι απαραίτητη για τη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου. Το υψηλό επίπεδο κατακερματισμού του DNA στα κύτταρα του σπέρματος, μπορεί να αποτελέσει αιτία ανδρικής υπογονιμότητας που οι συμβατικές εξετάσεις - συγκέντρωση σπερματοζωαρίων, ανάλυση κινητικότητας, εκτίμηση μορφολογίας - δεν μπορούν να ανιχνεύσουν. Τα αποτελέσματα επιστημονικών μελετών δείχνουν ότι, ανεξάρτητα από τη χρησιμοποιούμενη τεχνολογία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, το υψηλό επίπεδο κατάτμησης του σπερματικού DNA μειώνει σημαντικά την πιθανότητα μιας επιτυχούς εγκυμοσύνης.
- Ο υψηλός βαθμός κατακερματισμού του DNA των σπερματοζωαρίων δεν φαίνεται να επηρεάζει τη γονιμοποίηση ή τις πρώτες μιτώσεις
- Αντίθετα, ο υψηλός βαθμός κατακερματισμού του DNA των σπερματοζωαρίων μπορεί να επηρεάσει τις αρχικές διαιρέσεις και τον σχηματισμό βλαστοκύστης, εφόσον το πατρικό γονιδίωμα (DNA) είναι ενεργοποιημένο (switched on)
- Τα επίπεδα κατακερματισμού του DNA συνδέονται στενά με τα ποσοστά αποβολών μετά από IUI, IVF και ICSI καθώς και τα ποσοστά κύησης
- Ο κατακερματισμός του DNA είναι σημαντικά υψηλότερος σε υπογόνιμους άνδρες
- Άνδρες με κακές παραμέτρους σπέρματος είναι πιο πιθανό να έχουν υψηλό βαθμό κατακερματισμού του DNA
- Υψηλός βαθμός κατακερματισμού του σπερματικού DNA, μπορεί να βρίσκεται επίσης και σε άνδρες με φυσιολογικές παραμέτρους του σπέρματος
Πλεονεκτήματα της εξέτασης κατακερματισμού του σπερματικού DNA
Η εξέταση παρέχει μια αξιόπιστη ανάλυση της ακεραιότητας του DNA του σπέρματος, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό ανδρών που διατρέχουν κίνδυνο να μην ξεκινήσει και να μην εξελιχθεί σωστά μια υγιής εγκυμοσύνη. Οι πληροφορίες σχετικά με την ακεραιότητα του DNA των σπερματοζωαρίων μπορεί να βοηθήσουν στην κλινική διάγνωση, στην αντιμετώπιση και στη θεραπεία της ανδρικής υπογονιμότητας και μπορεί να έχει σημαντική προγνωστική αξία στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Υψηλά ποσοστά κατακερματισμού του σπερματικού DNA και εγκυμοσύνη
Φυσιολογικά, υγιείς εγκυμοσύνες συμβαίνουν και σε ζευγάρια όπου ο σύντροφος έχει υψηλό ποσοστό σπερματοζωαρίων με κατακερματισμένο DNA, αν και οι πιθανότητες μειώνονται σημαντικά, όσο το ποσοστό των σπερματοζωαρίων που φέρουν κατακερματισμένο DNA είναι μεγαλύτερος. Τα έμβρυα που προέρχονται από σπερματοζωάρια των οποίων το DNA είναι ιδιαίτερα κατακερματισμένο, έχουν κακή πρόγνωση. Τα νεαρότερα ωοκύτταρα μπορεί να παρέχουν προστασία από τον υψηλό βαθμό κατακερματισμού του DNA, επιδιορθώνοντας το DNA από το ελαττωματικό σπερματοζωάριο, πολύ πιο αποτελεσματικά από τα γηραιότερα ωοκύτταρα. Έτσι, ένα ζευγάρι που αναζητά θεραπεία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, και στο οποίο το σπερματικό DNA έχει υψηλό επίπεδο κατακερματισμού, έχει καλύτερη πρόγνωση αν η σύντροφός είναι νέα σε ηλικία.
Αιτίες κατακερματισμού του σπερματικού DNA
Ένας σημαντικός αιτιολογικός παράγοντας για την βλάβη στο σπερματικό DNA είναι το οξειδωτικό στρες. Άλλοι παράγοντες περιλαμβάνουν ανωμαλίες στη ρύθμιση της απόπτωσης, ή βλάβες στην δραστικότητα του ενζύμου τοποϊσομεράση. Αυξημένος κατακερματισμός του DNA του σπέρματος μπορεί να σχετίζεται με:
- Λοιμώξεις
- Λευκοκυτταροσπερμία
- Κυτταροπλασματικά σταγονίδια των σπερματοζωαρίων
- Εμπύρετα νοσήματα
- Υψηλή θερμοκρασία όρχεων
- Διατροφή
- Χρήση ναρκωτικών ουσιών
- Κάπνισμα
- Έκθεση σε περιβαλλοντικούς και επαγγελματικούς ρύπους
- Μεγάλη ηλικία
- Κιρσοκήλη
Ποιοι ασθενείς μπορεί να επωφεληθούν από την εξέταση;
Οι ασθενείς που μπορεί να βοηθηθούν από τον έλεγχο του κατακερματισμού του DNA και τις επακόλουθες στοχευμένες θεραπευτικές παρεμβάσεις, είναι ασθενείς με:
- Ανεξήγητη στειρότητα
- Κιρσοκήλη
- Μη φυσιολογικό σπερμοδιάγραμμα
- Προχωρημένη ηλικία
- Έκθεση σε επιβλαβείς ουσίες
- Ιστορικό εγκυμοσύνης συντρόφου με μη αναπτυσσόμενο έμβρυο
- Ιστορικό εγκυμοσύνης συντρόφου με προβληματική ανάπτυξη βλαστοκύστης
- Ιστορικό συντρόφου με πολλαπλές αποτυχημένες IVF / ICSI
- Επαναλαμβανόμενες αποβολές στη σύντροφο
Θεραπευτικοί Χειρισμοί
Κάποιες από τις αιτίες της κατάτμησης του DNA δεν μπορεί να αντιμετωπισθούν. Όμως, εάν η βλάβη προκαλείται από ελεύθερες ρίζες οξυγόνου, τότε η αλλαγή του τρόπου ζωής και μια δίαιτα κατάλληλα σχεδιασμένη ώστε να προστατεύει έναντι του οξειδωτικού στρες, μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των επιπέδων κατακερματισμού του DNA. Η θεραπεία πιθανών λοιμώξεων με αντιβιοτικά θα μπορούσε επίσης να μειώσει την κατάτμηση του DNA. Υπάρχουν κάποια στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η χειρουργική θεραπεία της κιρσοκήλης μπορεί να βελτιώσει την ακεραιότητα του DNA των σπερματοζωαρίων. Η μείωση των επιπέδων του κατακερματισμού μπορεί να εκτιμηθεί με επανάληψη της εξέτασης τρεις μήνες μετά την πρώτη εξέταση. Μελέτες δείχνουν ότι η βλάβη του DNA εμφανίζεται κυρίως μετά την έξοδο των σπερματοζωαρίων από τους όρχεις. Επιπλέον, έχει αποδειχθεί ότι η ICSI μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική θεραπεία εξωσωματικής γονιμοποίησης από την κλασσική IVF, σε άνδρες με σπέρμα με υψηλό βαθμό κατακερματισμού του DNA.
Τιμές Αναφοράς
Τα αποτελέσματα του κατακερματισμού του σπερματικού DNA αναφέρονται σε 3 στατιστικές κατηγορίες δυνητικής γονιμότητας:
- DFI < 15%: άριστο δυναμικό γονιμότητας
- DFI 15 έως 30%: καλό δυναμικό γονιμότητας
- DFI > 30%: χαμηλό ως μέτριο δυναμικό γονιμότητας
DFI: Αναλογία Κατακερματισμού DNA, DNA Fragmentation Index, Ποσοστό σπερματοζωαρίων που περιέχουν κατεστραμμένο DNA
Ως στατιστικά σημαντικό όριο DFI για την υπογονιμότητα έχει καθιερωθεί το > 30%.
Φυσιολογική εγκυμοσύνη με υψηλό DFI είναι δυνατή, αλλά όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο του κατακερματισμού, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα πρόωρου τοκετού και αποβολής.
