Ο έλεγχος για τα αντισπερμικά αντισώματα στο σπέρμα, χρησιμοποιείται στη διερεύνηση της ανδρικής υπογονιμότητας.
Περισσότερες Πληροφορίες
Ο έλεγχος για τα αντισπερμικά αντισώματα αποτελεί μια από τις εξετάσεις διερεύνησης της ανδρικής υπογονιμότητας και ανιχνεύει ειδικά αντισώματα έναντι των σπερματοζωαρίων. Η ύπαρξη αντισωμάτων έναντι των σπερματοζωαρίων μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη γονιμότητα. Η υπογονιμότητα εξαιτίας ανοσολογικών αιτίων (ανοσο-υπογονιμότητα) αποτελεί σημαντικό ποσοστό των περιπτώσεων υπογονιμότητας αγνώστου αιτιολογίας. Η τάξη των αντισπερμικών αντισωμάτων μπορεί να είναι IgG ή IgA και η θέση σύνδεσης που κυριαρχεί μπορεί να είναι στο κεφάλι, τον αυχένα, την ουρά και το άκρο της ουράς των σπερματοζωαρίων. Δέσμευση μεγαλύτερη από 50% συνήθως σχετίζεται με σημαντική μείωση της γονιμότητας του ασθενούς.
Τα αντισπερμικά αντισώματα κλάσης IgA που συνδέονται συνήθως στην ουρά των σπερματοζωαρίων, σχετίζονται με κακή κινητικότητα και κακή διείσδυση των σπερματοζωαρίων στην τραχηλική βλέννα.
Τα αντισπερμικά αντισώματα κλάσης IgG που συνδέονται συνήθως στην κεφαλή των σπερματοζωαρίων, σχετίζονται με την παρεμπόδιση της σύντηξης σπερματοζωαρίου-ωαρίου.
Ο έλεγχος για παρουσία αντισπερμικών αντισωμάτων ενδείκνυται όχι μόνο για τη διερεύνηση της ανδρικής υπογονιμότητας, αλλά και όταν παρατηρούνται συγκολλήσεις σπερματοζωαρίων κατά το σπερμοδιάγραμμα ή όταν υπάρχουν μακροσκοπικά ορατά συσσωματώματα. Χρησιμοποιείται επίσης, σε άνδρες με ιστορικό τραυματισμού των όρχεων, βιοψία, χειρουργικές επεμβάσεις (όπως π.χ. αναστόμωση σπερματικού πόρου), λοιμώξεις του γεννητικού συστήματος ή αποφρακτικές βλάβες του εκφορητικού συστήματος.
Πώς σχηματίζονται τα αντισπερμικά αντισώματα;
Το αίμα και το σπέρμα στον άνθρωπο δεν έρχονται σε επαφή μεταξύ τους εξαιτίας ενός συστήματος φραγμού (αιματο-ορχικός φραγμός) στους όρχεις, με τη συμμετοχή εξειδικευμένων κυττάρων γνωστών ως κύτταρα Sertoli (ένα παρόμοιο σύστημα φραγμού υπάρχει και στον εγκέφαλο και ονομάζεται αίματο-εγκεφαλικός φραγμός). Οποιαδήποτε διαταραχή αυτού του συστήματος από φυσικά ή χημικά αίτια, από λοιμώξεις, φλεγμονές και τραυματισμούς, μπορεί να διαταράξει τον αιματο-ορχικό φραγμό και να ευαισθητοποιήσει το ανοσοποιητικό σύστημα με συστατικά του σπέρματος. Μερικές φορές λοιμώξεις ή φλεγμονές σε άλλα σημεία του γεννητικού συστήματος μπορούν να οδηγήσουν στη δημιουργία αυτών των αντισωμάτων.
Γιατί τα αντισπερμικά αντισώματα παρεμβαίνουν στη γονιμοποίηση;
Τα αντισπερμικά αντισώματα συνδέονται με πρωτεΐνες (αντιγόνα) στο κεφάλι, στο μεσαίο τμήμα ή στην ουρά των σπερματοζωαρίων. Το αντισπερμικά αντισώματα μπορούν να προκαλέσουν διαταραχές στη λειτουργία των σπερματοζωαρίων με 3 τρόπους:
- Συγκολλήσεις (συγκόλληση και συσσωματώματα) των σπερματοζωαρίων, με αποτέλεσματα μείωση του αριθμού τους που διεισδύουν στην τραχηλική βλέννα
- Ακινητοποίηση των σπερματοζωαρίων, με αποτέλεσματανα μην μπορούν να κινηθούν
- Σπερματοτοξικότητα, προκαλώντας έτσι μείωση της βιωσιμότητας των σπερματοζωαρίων
Τα αντισώματα μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη διείσδυση των σπερματοζωαρίων στο ωάριο και μερικές φορές να εμποδίσουν τα σπερματοζωάρια να μετακινηθούν μέσω του τραχήλου της μήτρας. Είναι εξαιρετικά απίθανο να επιτευχθεί φυσιολογική εγκυμοσύνη ακόμη και με ενδομήτρια σπερματέγχυση, παρουσία σντισπερμικών αντισωμάτων. Προκειμένου να συμβεί γονιμοποίηση, το κεφάλι του σπερματοζωαρίου πρέπει πρώτα να συνδεθεί με τη διαφανή ζώνη του ωαρίου. Τα αντισπερμικά αντισώματα παρεμβαίνουν και σε αυτή τη δέσμευση.
Σε μερικούς ασθενείς, τα αντισπερμικά αντισώματα μπορεί να βρεθούν στο αίμα και τότε ονομάζονται αντισπερμικά αντισώματα ορού. Τα αντισπερμικά αντισώματα στον ορό βρίσκονται συχνά σε άνδρες που πάσχουν από αποκλεισμό των απαγωγών σωληναρίων των όρχεων (μια συχνή αιτία χαμηλού αριθμού σπερματοζωαρίων ή κακής κινητικότητας) και στο 30-70% ανδρών που έχουν υποστεί απολίνωση του σπερματικού πόρου. Η επαναρρόφηση του σπέρματος από τους αποκλεισμένους αγωγούς έχει σαν αποτέλεσμα τον σχηματισμό αυτοαντισωμάτων στο σπέρμα, ως αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης των σπερματικών αντιγόνων με το ανοσοποιητικό σύστημα.
