Το Βόριο είναι ένα στοιχείο που υπάρχει στη φύση, συχνά σε συνδυασμό με άλλες ουσίες που σχηματίζουν ενώσεις που ονομάζονται συνολικά Βορικά. Οι πιο κοινές ενώσεις του Βορίου περιλαμβάνουν το Βορικό Οξύ, τα Βορικά Άλατα και το Οξείδιο του Βορίου. Τα βορικά άλατα χρησιμοποιούνται κυρίως για την παραγωγή γυαλιού και επίσης σε επιβραδυντές φωτιάς, στις βιομηχανίες βυρσοδεψίας, σε καλλυντικά, σε φωτογραφικά υλικά, σε σαπούνια και καθαριστικά και στα υψηλής απόδοσης καύσιμα. Μερικά χημικά που χρησιμοποιούνται στον έλεγχο των κατσαρίδων (κατσαριδοκτόνα) και ορισμένα συντηρητικά ξύλου περιέχουν επίσης βορικά άλατα.
Η έκθεση στο Βόριο συμβαίνει στο χώρο εργασίας ή από τη χρήση ορισμένων καταναλωτικών προϊόντων. Η εισπνοή μέτριων επιπέδων Βορίου ερεθίζει τη μύτη, το λαιμό και τα μάτια. Η κατάποση μεγάλων ποσοτήτων Βορίου μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση προβλημάτων στο στομάχι, στο έντερο, στο ήπαρ, στα νεφρά και στον εγκέφαλο.
Ίχνη Βορίου είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη πολλών φυτών και παρόλο που δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί ως απαραίτητο θρεπτικό συστατικό για τον άνθρωπο, τα δεδομένα από μελέτες τόσο σε ζώα όσο και σε ανθρώπους δείχνουν ότι το Βόριο είναι σημαντικό για πολλές βιολογικές διεργασίες, όπως: την εμβρυογένεση, την ανάπτυξη και τη διατήρηση των οστών, τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, τη ρύθμιση των φλεγμονωδών αντιδράσεων, τις ψυχοκινητικές ικανότητες, τον μεταβολισμό των υπόλοιπων μετάλλων, τις λειτουργίες του εγκεφάλου, την πρόληψη της εμφάνισης οστεοπόρωσης και οστεοαρθρίτιδας και την πρόληψη των καρκίνων του προστάτη, του πνεύμονα και του τραχήλου της μήτρας. Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζει το μεταβολισμό ή τη δράση πολλών βιολογικών ενώσεων, συμπεριλαμβανομένης της γλυκόζης, της S-αδενοσυλμεθειονίνης (SAM), των αμινοξέων, των τριγλυκεριδίων, άλλων μακροθρεπτικών στοιχείων και μια σειρά ορμονών, συμπεριλαμβανομένης της βιταμίνης D, της ινσουλίνης, της τεστοστερόνης και των οιστρογόνων.
Πώς εισέρχεται το Βόριο στο περιβάλλον;
Το Βόριο απελευθερώνεται στο περιβάλλον από φυσικές πηγές, όπως οι ωκεανοί, τα ηφαίστεια και ο γεωθερμικός ατμός. Το Βόριο απελευθερώνεται επίσης από τις βιομηχανίες που το χρησιμοποιούν. Το Βόριο δεν μπορεί να καταστραφεί στο περιβάλλον. Μπορεί να αλλάξει μόνο η μορφή του ή να επικαθήσει ή να διαχωριστεί από τα σωματίδια στο έδαφος, τα ιζήματα και το νερό.
Πώς εκτίθεται κάποιος στο Βόριο;
- Με την κατανάλωση των τροφίμων, κυρίως φρούτων και λαχανικών.
- Το Βόριο είναι ευρέως κατανεμημένο σε επιφανειακά και υπόγεια ύδατα.
- Ο γενικός πληθυσμός δεν είναι πιθανό να εκτεθεί σε αέρα μολυσμένο με Βόριο.
- Έκθεση στο Βόριο μπορεί να προκύψει στα ορυχεία εξόρυξης και στα εργοστάσια επεξεργασίας και σε χώρους όπου κατασκευάζεται το βορικό οξύ.
- Έκθεση σε ενώσεις του Βορίου μπορεί να προκύψουν εξαιτίας της χρήσης καταναλωτικών προϊόντων που τις περιέχουν, όπως τα καλλυντικά και τα προϊόντα καθαρισμού.
Πώς μπορεί το Βόριο να επηρεάσει την υγεία;
Οι άνθρωποι που εργάζονται σε χώρους με σκόνη βορικών αναφέρουν ερεθισμό της μύτης, του λαιμού και των ματιών. Ο ερεθισμός δεν παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την αποχώρηση από το σκονισμένο χώρο. Η έκθεση σε μεγάλες ποσότητες Βορίου (περίπου 30 g βορικού οξέος) για σύντομη χρονική περίοδο, μπορεί να επηρεάσει το στομάχι, το έντερο, το ήπαρ, τους νεφρούς και τον εγκέφαλο και μπορεί τελικά να οδηγήσει σε θάνατο.
Μελέτες σε πειραματόζωα έχουν δείξει ότι επηρεάζονται τα αναπαραγωγικά όργανα, ειδικά οι όρχεις, αν ληφθούν μεγάλες ποσότητες Βορίου για σύντομο ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Οι δόσεις βέβαια που παρήγαγαν αυτά τα αποτελέσματα στα ζώα, ήταν περισσότερο από 1.800 φορές υψηλότερες, από τη μέση ημερήσια πρόσληψη του Βορίου μέσω της τροφής.
Το Βορικό οξύ έχει αντισηπτικές, αντιμυκητιασικές και αντιικές ιδιότητες και για τους λόγους αυτούς εφαρμόζεται ως αντισηπτικός παράγοντας σε πισίνες. Ήπια διαλύματα βορικού οξέος έχουν χρησιμοποιηθεί ως οφθαλμικά αντισηπτικά. Ορισμένα νέα φάρμακα όπως η Βορτεζομίμπη, που ανήκει σε μια νέα κατηγορία φαρμάκων που ονομάζονται αναστολείς πρωτεασώματος, και τα οποία είναι δραστικά έναντι ορισμένων καρκίνων, περιέχουν Βόριο. Το άτομο του Βορίου του φαρμάκου δεσμεύει την καταλυτική θέση του 26S πρωτεασώματος με υψηλή συγγένεια και εξειδίκευση. Επίσης, ορισμένα άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα περιέχουν Βόριο.
Το Βόριο αποτελεί επίσης είναι ένα βασικό στοιχείο για την ανάπτυξη των φυτών, όμως υψηλές συγκεντρώσεις του στο έδαφος, μπορεί να οδηγήσουν σε νέκρωση του φυτού.
Ως υπερ-ιχνοστοιχείο, το Βόριο είναι απαραίτητο για τη βέλτιστη υγεία των πειραματόζωων. Δεν έχει περιγραφεί κάποιο σύνδρομο ανεπάρκειας στον άνθρωπο. Μικρές ποσότητες Βορίου εμφανίζονται ευρέως στη διατροφή (υπάρχει σε όλα τα τρόφιμα που παράγονται από φυτά) και τα ποσά που απαιτούνται στη διατροφή είναι ελάχιστα. Ο ακριβής φυσιολογικός ρόλος του Βορίου στο ζωικό βασίλειο δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί, πιστεύεται όμως ότι παίζει διάφορους ρόλους
Η συνολική ημερήσια πρόσληψη του Βορίου σε κανονικές δίαιτες κυμαίνεται από 2.1-4.3 mg την ημέρα.
Πώς μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος έκθεσης σε Βόριο;
Φυτοφάρμακα και κατσαριδοκτόνα που περιέχουν ενώσεις του Βορίου, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις οδηγίες τους και θα πρέπει να φυλάσσονται μακριά από τα παιδιά.
Τα χημικά προϊόντα οικιακής χρήσης πρέπει να αποθηκεύονται στα αρχικά δοχεία τους και μακριά από παιδιά, για να αποφευχθούν οι κατά λάθος δηλητηριάσεις.
Τα παιδιά που ζουν κοντά σε χώρους διάθεσης αποβλήτων που περιέχουν Βόριο και ενώσεις του Βορίου, είναι πιθανό να εκτεθούν σε υψηλότερα από τα φυσιολογικά επίπεδα μέσω της αναπνοής της σκόνης που περιέχει Βόριο, αγγίζοντας το έδαφος και βάζοντας στη συνέχεια τα χέρια τους στο στόμα. Τα παιδιά θα πρέπει να πλένουν τα χέρια τους συχνά, ειδικά πριν από το φαγητό.
Πώς μπορεί κάποιος να διαπιστώσει αν έχει εκτεθεί στο Βόριο;
Μπορούμε να μετρήσουμε τα επίπεδα του Βορίου στο αίμα και στα περισσότερα βιολογικά υλικά.
Ο προσδιορισμός των μετάλλων γίνεται με την μέθοδο ICP-MS (Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry, Φασματομετρία Μάζας σε Επαγωγικά Συζευγμένο Πλάσμα Αργού), μιας μεθόδου που παρέχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης ανίχνευσης πολλών μετάλλων. Η ευαισθησία και η ακρίβεια της είναι σημαντικά καλύτερη σε σύγκριση με τη συμβατική μέθοδο της ατομικής απορρόφησης, έχοντας την ικανότητα να μετράει μέταλλα σε συγκεντρώσεις μέχρι 1 στα 1015 (1 στα 1 τετράκις εκατομμύρια, ppq)!
Σημαντική Σημείωση
Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων αποτελούν την σημαντικότερη παράμετρο για τη διάγνωση και την παρακολούθηση όλων των παθολογικών καταστάσεων. Το 70-80% των διαγνωστικών αποφάσεων βασίζεται στις εργαστηριακές εξετάσεις. Η ορθή ερμηνεία των εργαστηριακών αποτελεσμάτων επιτρέπει στον γιατρό να διακρίνει την "υγεία" από τη "νόσο".
Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων δεν πρέπει να ερμηνεύονται ως το αριθμητικό αποτέλεσμα μιας μεμονωμένης ανάλυσης. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων πρέπει να ερμηνεύονται σε σχέση με το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, τα κλινικά ευρήματα και τα αποτελέσματα άλλων εργαστηριακών εξετάσεων και πληροφοριών. Ο προσωπικός σας γιατρός μπορεί να εξηγήσει τη σημασία των αποτελεσμάτων των εξετάσεων σας.
Στη Διαγνωστική Αθηνών απαντάμε σε κάθε σας απορία σχετικά με τις εξετάσεις που κάνετε στο εργαστήριο μας και επικοινωνούμε με τον γιατρό σας προκειμένου να έχετε την καλύτερη δυνατή ιατρική φροντίδα.
