Ο μικροβιολογικός έλεγχος του στοματικού και γλωσσικού επιχρίσματος περιλαμβάνει:
- Μικροσκοπικό έλεγχο μετά από χρώση Gram
- Καλλιέργεια για αερόβιους μικροοργανισμούς
- Καλλιέργεια για μύκητες
- Αντιβιόγραμμα ή αντιμυκητόγραμμα (τεστ ευαισθησίας) για τους απομονωθέντες μικροοργανισμούς που θα κριθεί απαραίτητο
Οι διαταραχές του στοματικού και γλωσσικού βλεννογόνου συνήθως εμφανίζονται ως οξείες καταστάσεις και μπορεί να είναι αποτέλεσμα της διαταραχής της χλωρίδας (μικροβιώματος) της στοματικής κοιλότητας ή μπορεί να προκύψουν ως αποτέλεσμα μιας χρόνιας, χαμηλού βαθμού μόλυνσης.
Οι λοιμώξεις του βλεννογόνου της στοματικής κοιλότητας πολύ συχνά σχετίζονται με τα μικροβιακά βιοφίλμ που μπορεί να σχηματίζονται σε επιφάνειες που υπάρχουν στην στοματική κοιλότητα όπως τα δόντια και οι οδοντοστοιχίες.
Οι λοιμώξεις των ούλων (ουλίτιδα, συμπεριλαμβανομένης της οξείας ελκωτικής ουλίτιδας) και των περιοδοντικών ιστών (περιοδοντίτιδα) είναι οι πιο συνήθεις λοιμώξεις στη στοματική κοιλότητα.
Στοματική βλεννογονίτιδα
Η στοματική βλεννογονίτιδα είναι μια οδυνηρή επιπλοκή της χημειοθεραπείας ή της ακτινοθεραπείας της κεφαλής και του τραχήλου που προκαλείται από την άμεση κυτταροτοξικότητα των θεραπευτικών σχημάτων. Οι επιλοιμώξεις, συνήθως με μύκητες και μικρόβια του στοματικού μικροβιώματος, μπορεί να επιδεινώσουν το πρόβλημα και ο μικροβιολογικός έλεγχος μπορεί να βοηθήσει στην καθοδήγηση της θεραπείας.
Ερυθηματώδης και ψευδομεμβρανώδης καντιντίαση
Η ερυθηματώδης και η ψευδομεμβρανώδης καντιντίαση αποτελούν τις πιο συχνές κλινικές εμφανίσεις των στοματικών μυκητιασικών λοιμώξεων. Οι λοιμώξεις μπορεί να περιλαμβάνουν τις βλεννογόνες επιφάνειες των παρειών, της γλώσσας (ραχιαίας και κοιλιακής επιφάνειας) και της σκληρής και μαλακής υπερώας. Η πιο συνηθισμένη αιτία είναι η Candida albicans ενώ άλλα είδη Candida όπως η C. glabrata απομονώνονται σπανιότερα, είτε μόνα είτε σε συνδυασμό με την C. albicans. Αυτό είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο σε ανοσοκαταστελμένους ή σε ασθενείς με ιστορικό παρατεταμένης αντιμυκητιασικής θεραπείας. Η ατροφική καντιντίαση (στοματίτιδα από οδοντοστοιχίες) μπορεί να εμφανιστεί στον στοματικό βλεννογόνο κάτω από την επιφάνεια τοποθέτησης των τεχνητών οδοντοστοιχιών, ειδικά όταν οι ασθενείς κοιμούνται με τις οδοντοστοιχίες τους ή έχουν ξηροστομία. Τα είδη Candida που απομονώνονται, είναι σημαντικό να ταυτοποιούνται και να ελέγχεται η ευαισθησία τους, καθώς μπορεί να εμφανίζουν αντίσταση στους αντιμυκητιασικούς παράγοντες πρώτης γραμμής και μπορεί να είναι υπεύθυνα για την εμφάνιση ανθεκτικών ή επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων. Σπάνια, οι μύκητες μπορεί να αποικίσουν και να μολύνουν τους ιγμόρειους κόλπους και να προκαλέσουν καταστροφή της υπερώας.
Γωνιακή χειλίτιδα και περιστοματικές λοιμώξεις
Η γωνιακή χελίτιδα και οι περιστοματικές λοιμώξεις είναι συνηθισμένες λοιμώξεις που προσβάλλουν τις γωνίες του στόματος και των χελέων και συνήθως προκαλούνται από μικρόβια του στοματικού μικροβιώματος και συχνότερα από αυτά που σχετίζονται με την στοματίτιδα των οδοντοστοιχιών. Η μόλυνση μπορεί να οφείλεται στον Staphylococcus aureus, είδη Candida ή στρεπτόκοκκους της ομάδας Α.
Σταφυλοκοκκική βλεννογονίτιδα
Ασθενείς οι οποίοι έχουν σοβαρά ιατρικά προβλήματα και έχουν μειωμένη ροή σάλιου και παρεντερική σίτιση, μπορεί να εμφανίσουν σταφυλοκοκκική βλεννογονίτιδα που προκαλείται από Staphylococcus aureus ενώ και τα εντεροβακτήρια μπορούν να διαδραματίζουν ρόλο σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις. Οι ερυθηματώδεις μεταβολές στον βλεννογόνο του στόματος δεν μπορούν να διακριθούν κλινικά από αυτές της καντιντίασης, κάνωντας απαραίτητη την μικροβιολογική έρευνα. Τα αποτελέσματα πρέπει να ερμηνεύονται σε σχέση με την υπάρχουσα κλινική εικόνα δεδομένου ότι μπορεί να υπάρχει ασυμπτωματική παρουσία του S. aureus ή των Enterobacteria. Τα μέτρα στοματικής υγιεινής είναι συνήθως επαρκή για την επίλυση του κλινικού προβλήματος ενώ τα αντιβιοτικά συνήθως δεν χειάζονται.
Στοματικό έλκος
Υπάρχουν πολλά μη μολυσματικά αίτια στοματικών ελκών, όπως τα τραυματικά έλκη, τα επαναλαμβανόμενα αφθώδη έλκη, φλεγμονώδεις καταστάσεις και κακοήθεις αλλοιώσεις. Μολυσματικές αιτίες των στοματικών ελκών είναι συνήθως ιογενείς (π.χ. απλός έρπητας) ενώ ασυνήθιστα βακτηριακά αίτια στοματικού έλκους είναι η σύφιλη και η φυματίωση ενώ άλλες σπανιότερες αιτίες περιλαμβάνουν μυκητιασικές λοιμώξεις όπως η ιστοπλάσμωση.
Στοματίτιδα Vincent
Τα είδη Borrelia vincentii και ορισμένα είδη Fusobacterium σχετίζονται με τη στοματίτιδα Vincent (ή αλλιώς οξεία νεκρωτική ουλοστοματίτιδα) η οποία χαρακτηρίζεται από έλκη του φάρυγγα ή των ούλων και εμφανίζεται σε ενήλικες με κακή στοματική υγιεινή ή σοβαρή συστηματική νόσο.
Σημαντική Σημείωση
Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων αποτελούν την σημαντικότερη παράμετρο για τη διάγνωση και την παρακολούθηση όλων των παθολογικών καταστάσεων. Το 70-80% των διαγνωστικών αποφάσεων βασίζεται στις εργαστηριακές εξετάσεις. Η ορθή ερμηνεία των εργαστηριακών αποτελεσμάτων επιτρέπει στον γιατρό να διακρίνει την "υγεία" από τη "νόσο".
Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων δεν πρέπει να ερμηνεύονται ως το αριθμητικό αποτέλεσμα μιας μεμονωμένης ανάλυσης. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων πρέπει να ερμηνεύονται σε σχέση με το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, τα κλινικά ευρήματα και τα αποτελέσματα άλλων εργαστηριακών εξετάσεων και πληροφοριών. Ο προσωπικός σας γιατρός μπορεί να εξηγήσει τη σημασία των αποτελεσμάτων των εξετάσεων σας.
Στη Διαγνωστική Αθηνών απαντάμε σε κάθε σας απορία σχετικά με τις εξετάσεις που κάνετε στο εργαστήριο μας και επικοινωνούμε με τον γιατρό σας προκειμένου να έχετε την καλύτερη δυνατή ιατρική φροντίδα.
