Η στεφανιαία νόσος εμφανίζεται όταν τα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν τον καρδιακό μυ στενεύουν ή παρεμποδίζονται, οδηγώντας σε μειωμένη ροή αίματος και οξυγόνου προς την καρδιά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πόνο στο στήθος (στηθάγχη) ή καρδιακή προσβολή. Η διαχείριση περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής, φάρμακα και σε ορισμένες περιπτώσεις, διαδικασίες όπως αγγειοπλαστική ή χειρουργική επέμβαση παράκαμψης. Η εκτίμηση του Πολυγονιδιακού Δείκτη Κινδύνου για τη στεφανιαία νόσο βασίζεται στην εξέταση 176 γονιδιακών πολυμορφισμών.
Ο γενετικός έλεγχος για τη στεφανιαία νόσο περιλαμβάνεται μαζί με 14 ακόμα νοσήματα στον Γενετικό Έλεγχο των Νοσημάτων του Αναπνευστικού και του Καρδιαγγειακού Συστήματος, Πολυγονιδιακός Δείκτης Κινδύνου.
Αιτίες και μη γενετικοί παράγοντες κινδύνου
Η στεφανιαία νόσος ευθύνεται για έως και το ένα τρίτο των θανάτων σε άτομα άνω των 40 ετών στις ανεπτυγμένες χώρες. Επιπλέον, υπολογίζεται ότι οι μισοί άνδρες και το ένα τρίτο των γυναικών θα εμφανίσουν κάποια εκδήλωση καρδιακής νόσου σε αυτές τις περιοχές κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Αποτελεί λοιπόν ένα σημαντικό παγκόσμιο πρόβλημα υγείας.
Εκτός από τους γενετικούς παράγοντες κινδύνου, των οποίων η συμβολή φαίνεται να είναι σημαντική, υπάρχουν επίσης μη γενετικοί παράγοντες κινδύνου που μπορούν να αυξήσουν σημαντικά την πιθανότητα στεφανιαίας νόσου.
- Η γήρανση αυξάνει τον κίνδυνο βλάβης στις αρτηρίες.
- Λόγω του προστατευτικού ρόλου των οιστρογόνων, οι άνδρες κινδυνεύουν περισσότερο από καρδιακές παθήσεις σε σχέση με τις γυναίκες. Ωστόσο, μετά την εμμηνόπαυση ο κίνδυνος εξισώνεται.
- Κάπνισμα και παθητική έκθεση στον καπνό του τσιγάρου.
- Μη ελεγχόμενη αρτηριακή υπέρταση.
- Υψηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Η υπερχοληστερολαιμία μπορεί να οδηγήσει στον σχηματισμό αθηρωματικών πλακών στα αιμοφόρα αγγεία με συνέπεια τη στένωση τους.
- Διαβήτης.
- Υπερβολικό βάρος και παχυσαρκία.
- Καθιστική ζωή.
- Στρες.
- Κακή διατροφή με υψηλή κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών και ζάχαρης.
Επιπλέον, αν και σε μικρότερο βαθμό, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο αθηροσκλήρωσης, όπως η ύπαρξη αυτοάνοσης νόσου, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα ή ο ερυθηματώδης λύκος.
Συμπτώματα
Είναι μια ετερογενής πάθηση της οποίας τα συμπτώματα ποικίλλουν από άτομο σε άτομο και κυμαίνονται από καθόλου συμπτώματα έως σοβαρά, απειλητικά για τη ζωή συμπτώματα. Συνηθέστερα, στα αρχικά στάδια, η στένωση των αρτηριών λόγω της παρουσίας αθηρωματικών πλακών δεν προκαλεί συμπτώματα. Ωστόσο, καθώς η πλάκα συνεχίζει να αυξάνεται, μπορεί να εμφανιστούν τα ακόλουθα σημεία και συμπτώματα:
Οξύς πόνος στο στήθος. Αυτό είναι γνωστό ως «στηθάγχη» και είναι ένας ξαφνικός πόνος που εμφανίζεται συνήθως στη μέση ή στην αριστερή πλευρά του θώρακα. Μπορεί να περιγραφεί σαν σφίξιμο. Μπορεί να προκληθεί από σωματικό ή συναισθηματικό στρες και συνήθως υποχωρεί μέσα σε λίγα λεπτά.
Δυσκολία στην αναπνοή. Εάν η καρδιά δεν μπορεί να αντλήσει αίμα αρκετά αποτελεσματικά, μπορεί να αναπτυχθεί δύσπνοια ή κόπωση.
Έμφραγμα. Αυτό είναι το πιο σοβαρό και προκαλείται όταν σε μια στεφανιαία αρτηρία η ροή του αίματος διακόπτεται εντελώς. Σε αυτή την περίπτωση, είναι σύνηθες το έντονο σφίξιμο στο στήθος, ο πόνος στον ώμο ή το χέρι και/ή δύσπνοια και εφίδρωση.
Πρόληψη
Λόγω της σημαντικής συμβολής των περιβαλλοντικών παραγόντων στην εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, υπάρχουν ορισμένες ενέργειες που μπορούν να γίνουν για την αποτελεσματική μείωση του κινδύνου. Ανάμεσα τους:
- Έλεγχος αρτηριακής πίεσης.
- Διατήρηση χαμηλών επιπέδων χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων.
- Διατήρηση φυσιολογικού βάρους.
- Υγιεινή διατροφή, αποφεύγοντας υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα πλούσια σε λιπαρά και σάκχαρα.
- Τακτική σωματική άσκηση.
- Αποφυγή καπνίσματος.
- Έλεγχος του στρες.
- Έλεγχος των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και έλεγχος του διαβήτη, εάν υπάρχει.
