Ο μοριακός έλεγχος για σκώληκες (έλμινθες) του γαστρεντερικού χρησιμοποιείται για την ανίχνευση παρασιτικών λοιμώξεων που επηρεάζουν τον ανθρώπινο εντερικό σωλήνα. Αυτή η ανάλυση επικεντρώνεται σε επτά κλινικά σημαντικούς έλμινθες: Ascaris lumbricoides, Enterobius vermicularis, Opisthorchis viverrini, Taenia solium, Diphyllobothrium latum, Trichuris trichiura και Ancylostoma duodenale. Αυτά τα παράσιτα σχετίζονται με ένα μεγάλο φάσμα γαστρεντερικών και συστηματικών συμπτωμάτων, ανάλογα με το φορτίο (ποσότητα) των σκωλήκων, το στάδιο του κύκλου ζωής τους και την ανοσολογική απόκριση του ξενιστή. Ο μοριακός έλεγχος για σκώληκες του γαστρεντερικού εφαρμόζεται σε περιπτώσεις υποψίας παρασιτικής λοίμωξης, ιδιαίτερα όταν οι συμβατικές μέθοδοι είναι ασαφείς ή ανεπαρκείς λόγω του χαμηλού παρασιτικού φορτίου ή της άτυπης παρουσίασης.
Ascaris lumbricoides
Η Ascaris lumbricoides θεωρείται ένα από τα πιο διαδεδομένα εντερικά παράσιτα (νηματώδης) παγκοσμίως, ιδιαίτερα σε περιοχές με ανεπαρκή αποχέτευση. Οι λοιμώξεις με Ascaris έχουν συνδεθεί με διατροφικές ελλείψεις, συμπτώματα εντερικής απόφραξης και αναπνευστικά συμπτώματα κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης των προνυμφών. Τα παιδιά επηρεάζονται ιδιαίτερα και οι χρόνιες λοιμώξεις μπορούν να παραβλάψουν την ανάπτυξη και τη γνωστική τους εξέλιξη. Η παρουσία του παρασίτου στο λεπτό έντερο μπορεί να οδηγήσει σε μηχανική απόφραξη ή φλεγμονή, ενώ οι μεταναστευτικές προνύμφες μπορεί να συμβάλουν στην εμφάνιση ηωσινοφιλικής πνευμονίτιδας και σε άλλες συστηματικές εκδηλώσεις.
Enterobius vermicularis
Το Enterobius vermicularis, κοινώς γνωστό ως οξύουρος, είναι ευρέως διαδεδομένο και επηρεάζει κυρίως παιδιά και άτομα σε ιδρύματα. Η μετάδοση διευκολύνεται από την αυτομόλυνση και τη μόλυνση του περιβάλλοντος. Η λοίμωξη είναι συχνά ασυμπτωματική, αλλά μπορεί να παρουσιαστεί με έντονο περιπρωκτικό κνησμό, ιδιαίτερα τη νύχτα, λόγω της νυχτερινής μετανάστευσης των θηλυκών σκωλήκων. Οι δευτεροπαθείς εκδηλώσεις μπορεί να περιλαμβάνουν διαταραχές ύπνου, αλλαγές συμπεριφοράς και περιστασιακή γαστρεντερική δυσφορία. Παρά την καλοήθη φύση της, η επαναμόλυνση είναι συχνή, καθιστώντας την έγκαιρη ανίχνευση σημαντική.
Opisthorchis viverrini
Το Opisthorchis viverrini είναι ένα ηπατικό τρηματώδες ενδημικό στη Νοτιοανατολική Ασία, που μεταδίδεται μέσω της κατανάλωσης ωμών ή μισοψημένων ψαριών του γλυκού νερού. Μετά την κατάποση, το παράσιτο μεταναστεύει στα χοληφόρα, όπου ο χρόνιος αποικισμός μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή, ίνωση και χολαγγειίτιδα. Μακροχρόνιες λοιμώξεις έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο χολαγγειοκαρκινώματος. Οι υποκλινικές λοιμώξεις είναι συχνές, αλλά η παρασιτική επιμονή στο χοληφόρο σύστημα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές μακροχρόνιες ηπατοχολικές επιπλοκές.
Taenia solium
Η Taenia solium, η ταινία του χοίρου, συνδέεται με δύο διακριτές κλινικές οντότητες: την εντερική ταινίαση και την κυστικέρκωση. Η εντερική λοίμωξη εμφανίζεται μέσω της κατάποσης ψημένου χοιρινού κρέατος που περιέχει κύστεις προνυμφών. Όταν προσλαμβάνονται τα αυγά αντί των κύστεων, μπορεί να εμφανιστεί κυστικέρκωση, με τις προνύμφες που σχηματίζουν κύστεις σε διάφορους ιστούς, συμπεριλαμβανομένου του κεντρικού νευρικού συστήματος. Η νευροκυστικέρκωση θεωρείται σημαντική αιτία επίκτητης επιληψίας σε ενδημικές περιοχές. Τα γαστρεντερικά συμπτώματα στην ταινίαση είναι συνήθως ήπια, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν κοιλιακή δυσφορία, απώλεια βάρους και διατροφικές ελλείψεις.
Diphyllobothrium latum
Το Diphyllobothrium latum, ο κεστώδης σκώληκας των ψαριών, είναι ένα από τα μεγαλύτερα ανθρώπινα παράσιτα και αποκτάται μέσω της κατανάλωσης ωμών ή μη μαγειρεμένων ψαριών του γλυκού νερού. Οι λοιμώξεις είναι συχνά ασυμπτωματικές, αλλά μπορεί να οδηγήσουν σε μη ειδικά γαστρεντερικά συμπτώματα όπως φούσκωμα, κοιλιακό άλγος ή διάρροια. Χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις οδηγεί σε μεγαλοβλαστική αναιμία. Οι χρόνιες λοιμώξεις μπορεί να παραμείνουν για χρόνια χωρίς ανίχνευση, καθιστώντας την ταυτοποίηση του παρασίτου σημαντική σε ανεξήγητες περιπτώσεις αναιμίας ή γαστρεντερικών ενοχλήσεων.
Trichuris trichiura
Το Trichuris trichiura μεταδίδεται μέσω της κατάποσης των αυγών που μπορεί να υπάρχουν σε μολυσμένο έδαφος. Το ενήλικο σκουλήκι βρίσκεται στο παχύ έντερο και είναι ικανό να προκαλέσει χρόνια κολίτιδα, ειδικά στα παιδιά. Οι λοιμώξεις έχουν συσχετιστεί με καθυστέρηση της ανάπτυξης, σιδηροπενική αναιμία και πρόπτωση του ορθού σε σοβαρές περιπτώσεις. Ακόμη και λοιμώξεις με χαμηλό παρασιτικό φορτίο μπορούν να συμβάλουν σε χρόνια δυσφορία του γαστρεντερικού και αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου. Η προσκόλληση του παρασίτου στον βλεννογόνο του παχέος εντέρου προκαλεί τοπική φλεγμονή και μπορεί να επιδεινώσει υποκείμενες γαστρεντερικές παθήσεις.
Ancylostoma duodenale
Το Ancylostoma duodenale, ένα είδος αγκυλοστόματος, εισέρχεται στον άνθρωπο μέσω του δέρματος, συνήθως από μολυσμένο έδαφος. Μόλις εγκατασταθεί στο έντερο, τρέφεται με αίμα, οδηγώντας σε σιδηροπενική αναιμία και απώλεια πρωτεϊνών. Οι χρόνιες λοιμώξεις σχετίζονται με κόπωση, αδυναμία και μειωμένη σωματική και γνωστική απόδοση. Στους ευάλωτους πληθυσμούς, ιδίως στα παιδιά και τις έγκυες γυναίκες, ο αντίκτυπος στην υγεία μπορεί να είναι σημαντικός. Η μεταναστευτική φάση του παρασίτου μπορεί επίσης να οδηγήσει σε συμπτώματα από το αναπνευστικό κατά τη διάρκεια της διέλευσης των προνυμφών μέσω των πνευμόνων.
Κάθε ένας από αυτούς τους σκώληκες θέτει ξεχωριστές προκλήσεις για την υγεία του γαστρεντερικού συστήματος και η ταυτοποίησή τους θεωρείται απαραίτητη για την ακριβή διάγνωση και την κατάλληλη διαχείριση. Η ανίχνευση παρασιτικού DNA από δείγματα κοπράνων επιτρέπει την έγκαιρη και στοχευμένη αξιολόγηση αυτών των λοιμώξεων, ιδιαίτερα σε πληθυσμούς που διατρέχουν κίνδυνο ή σε περιοχές όπου η μετάδοση των ελμίνθων παραμένει ενεργή.
Δείτε επίσης: EnteroScan® Parasitology (Πλήρης Παρασιτολογικός Έλεγχος)
