Η μεθυλομαλονική οξυουρία (ή οξυαιμία) τύπου CblB είναι ένας υποτύπος της μεθυλομαλονικής οξυαιμίας (MMA), μιας σπάνιας γενετικής διαταραχής που χαρακτηρίζεται από την αδυναμία διάσπασης ορισμένων πρωτεϊνών και λιπών. Όπως και άλλες μορφές ΜΜΑ, θεωρείται μια συγγενής διαταραχή του μεταβολισμού και περιλαμβάνει βλάβες στα ένζυμα ή τους συμπαράγοντες που είναι απαραίτητοι για το μεταβολισμό της βιταμίνης Β12 (κοβαλαμίνη).
Ο γενετικός έλεγχος της της μεθυλομαλονικής οξυουρίας τύπου CblB συμπεριλαμβάνεται στον Γενετικό Έλεγχο των Μονογονιδιακών Νοσημάτων της Διαγνωστικής Αθηνών μαζί με άλλα περίπου 100 κληρονομικά νοσήματα, μεταξύ των οποίων η κυστική ίνωση (71 μεταλλάξεις) και ο κληρονομικός καρκίνος του μαστού (γονίδια BRCA1 415 μεταλλάξεις & BRCA2 419 μεταλλάξεις).
Τα βασικά χαρακτηριστικά και πτυχές της μεθυλομαλονικής οξυουρίας τύπου CblB περιλαμβάνουν:
- Γενετική βάση: Η μεθυλομαλονική οξυουρία τύπου CblB προκαλείται από μεταλλάξεις στο γονίδιο MMAB. Το γονίδιο MMAB παρέχει οδηγίες για την παραγωγή μιας πρωτεΐνης που παίζει καθοριστικό ρόλο στο μεταβολισμό της βιταμίνης Β12.
- Μεταβολισμός βιταμίνης Β12: Η βιταμίνη Β12 είναι απαραίτητη για τη διάσπαση ορισμένων αμινοξέων και λιπαρών οξέων στο σώμα. Στη μεθυλομηλονική οξυουρία τύπου CblB, οι μεταλλάξεις στο γονίδιο MMAB έχουν ως αποτέλεσμα την διαταραχή στην επεξεργασία της βιταμίνης Β12, οδηγώντας στη συσσώρευση μεθυλομαλονικού οξέος.
- Κλινική παρουσίαση: Άτομα με μεθυλομαλονική οξυουρία τύπου CblB μπορεί να παρουσιάσουν μια σειρά συμπτωμάτων, συμπεριλαμβανομένων δυσκολιών στη σίτιση, καθυστέρηση ανάπτυξης, διανοητικής αναπηρίας και νευρολογικών συμπτωμάτων. Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων μπορεί να ποικίλλει.
- Μεταβολικές κρίσεις: Η μεθυλομαλονική οξαιμία, συμπεριλαμβανομένου του τύπου CblB, σχετίζεται με τον κίνδυνο μεταβολικών κρίσεων. Αυτές οι κρίσεις μπορεί να προκληθούν από λοιμώξεις, στρες ή περιόδους νηστείας και μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές.
- Διαγνωστικός έλεγχος: Η διάγνωση τυπικά επιβεβαιώνεται μέσω βιοχημικών εξετάσεων, οι οποίες αποκαλύπτουν αυξημένα επίπεδα μεθυλομαλονικού οξέος στο αίμα και τα ούρα. Ο γενετικός έλεγχος μπορεί να εντοπίσει μεταλλάξεις στο γονίδιο MMAB, επιβεβαιώνοντας τον συγκεκριμένο υποτύπο.
- Θεραπεία: Η αντιμετώπιση της μεθυλμαλονικής οξυουρίας τύπου CblB περιλαμβάνει συνδυασμό διατροφικών μέτρων και ιατρικών παρεμβάσεων. Τα συμπληρώματα βιταμίνης Β12 είναι ένα βασικό συστατικό της θεραπείας για τη βελτίωση της μετατροπής του μεθυλομαλονυλο-CoA σε σουκινυλο-CoA. Επιπλέον, μπορεί να χρειασθούν διατροφικοί περιορισμοί για τον περιορισμό της πρόσληψης ορισμένων αμινοξέων.
- Δια βίου διαχείριση: Τα άτομα με μεθυλομαλονική οξυουρία τύπου CblB χρειάζονται συνεχή αντιμετώπιση για την πρόληψη μεταβολικών κρίσεων και την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της διαταραχής στην υγεία τους. Η τακτική ιατρική παρακολούθηση και παρακολούθηση με ειδικούς στο μεταβολισμό είναι απαραίτητη.
Περισσότερες Πληροφορίες
Η μεθυλομηλονική οξυουρία τύπου CblB είναι μια σπάνια αυτοσωματική υπολειπόμενη νόσος που προκαλείται από μεταλλάξεις στο γονίδιο MMAB στο χρωμόσωμα 12q24. Η νόσος μπορεί να εμφανισθεί είτε σε ομόζυγη (παρουσία δύο αντιγράφων) μιας παθογόνου μετάλλαξης είτε σε σύνθετη ετερόζυγη κατάσταση (παρουσία δύο διαφορετικών παθογόνων μεταλλάξεων, η καθεμία σε ένα χρωμόσωμα).
Το γονίδιο MMAB κωδικοποιεί το μιτοχονδριακό ένζυμο ATP αδενοσυλοτρανσφεράση της κοβαλαμίνης, το οποίο εμπλέκεται στη σύνθεση της αδενοσυλοκοβαλαμίνης, η οποία είναι ένα συνένζυμο της μεθυλομαλονυλο-CoA μουτάσης (mut).
Αν και η μεθυλομαλονική οξυουρία τύπου CblB είναι μια αυτοσωματική υπολειπόμενη νόσος, έχει παρατηρηθεί ότι η παρουσία ενός μόνο αντιγράφου της παραλλαγής c.700C>T (που ονομάζεται επίσης p.Gln234Ter) θα μπορούσε να προκαλέσει συμπτώματα, αν και λιγότερο σοβαρά από ό,τι αν υπάρχει σε ομοζυγωτία (2 αντίγραφα). Επιπλέον, οι ασθενείς με αυτή τη μετάλλαξη ανταποκρίνονται μέτρια στη λήψη συμπληρωμάτων υδροξυκοβαλαμίνης (βιταμίνη Β12 στη δραστική της μορφή).
Ο γενετικός έλεγχος της μεθυλομαλονικής οξυουρίας τύπου CblB αναλύει τις 8 πιο συχνές παθογόνες μεταλλάξεις του γονιδίου MMAB.
Με την συγκεκριμένη τεχνική που χρησιμοποιείται στην γενετική ανάλυση, αναλύονται μόνον οι συγκεκριμένες μεταλλάξεις των γονιδίων που αναφέρονται και που βιβλιογραφικά είναι οι σημαντικότερες και οι πιο συχνές. Όμως θα πρέπει να σημειωθεί, ότι είναι πιθανόν να υπάρχουν και άλλες γονιδιακές ή χρωμοσωμικές μεταλλάξεις στα προς έλεγχο γονίδια και που δεν είναι δυνατόν να εντοπισθούν με την συγκεκριμένη μέθοδο. Για αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν διαφορετικές τεχνικές ανάλυσης όπως π.χ. η αλληλούχιση επόμενης γενιάς (NGS).
