Η μέτρηση των κατεχολαμινών στα ούρα χρησιμοποιείται ως βοηθητική εξέταση στη διάγνωση του φαιοχρωμοκυτώματος και του παραγαγγλιώματος (μαζί με τη μέτρηση των μεμονωμένων κατεχολαμινών του πλάσματος) καθώς και στη διάγνωση και την παρακολούθηση ασθενών με νευροβλάστωμα και άλλους παρόμοιους όγκους (μαζί με τον προσδιορισμό του βανιλλυλμανδελικού και του ομοβανιλλικού οξέος στα ούρα).
Περισσότερες Πληροφορίες
Οι κατεχολαμίνες (αδρεναλίνη ή επινεφρίνη, νοραδρεναλίνη ή νορεπινεφρίνη και ντοπαμίνη) παράγονται στο μυελό των επινεφριδίων, στους νευρώνες και στον εγκέφαλο. Η μέτρησή τους χρησιμοποιείται, μεταξύ των άλλων, για να βοηθήσει στη διάγνωση όγκων που εκκρίνουν κατεχολαμίνες, όπως το φαιοχρωμοκύττωμα.
Η αδρεναλίνη ή επινεφρίνη είναι ορμόνη και νευροδιαβιβαστής, συντίθεται από το αμινοξύ τυροσίνη και εκκρίνεται μετά από διέγερση λόγω υπογλυκαιμίας, άγχους, φόβου ή θυμού. Η επινεφρίνη δρα κατά τη διάρκεια της αντίδρασης πάλης ή πτήσης (fight or flight) του σώματος, διαστέλλοντας τα βρογχιόλια, αυξάνοντας τον καρδιακό ρυθμό, αυξάνοντας τη γλυκογονόλυση για να παράσχει περισσότερη γλυκόζη και μειώνοντας τις περιφερικές αντιστάσεις και την ροή του αίματος στο δέρμα και τους νεφρούς.
Η νοραδρεναλίνη ή νορεπινεφρίνη είναι ορμόνη και νευροδιαβιβαστής και είναι η κυρίαρχη κατεχολαμίνη. Εκκρίνεται από το μυελό των επινεφριδίων ως απάντηση διέγερσης και εκκρίνεται επίσης από ορισμένους νευρώνες στο περιφερικό νευρικό σύστημα. Η νορεπινεφρίνη συντίθεται από τη ντοπαμίνη και με την παρουσία τυραμίνης αυξάνει την πίεση του αίματος μέσω συστολής του περιφερικού αγγειακού συστήματος, διαστέλλει τις κόρες των ματιών και χαλαρώνει το γαστρεντερικό σύστημα. Λειτουργεί επίσης ως ενδιάμεσο μόριο στη σύνθεση της επινεφρίνης.
Η ντοπαμίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που βρίσκεται στον εγκέφαλο, στα συμπαθητικά γάγγλια, το ήπαρ, τους πνεύμονες, το έντερο και τον αμφιβληστροειδή. Η ντοπαμίνη είναι προϊόν της αποκαρβοξυλίωσης της ντόπα, ενεργεί διαστέλλοντας τις νεφρικές αρτηρίες, αυξάνοντας τον καρδιακό ρυθμό και συστέλλοντας το περιφερικό αγγειακό σύστημα.
Τα επίπεδα κατεχολαμινών αποκαλύπτουν την ισορροπία μεταξύ σύνθεσης, απελευθέρωσης, πρόσληψης, καταβολισμού και αποβολής τους. Στο φαιοχρωμοκύττωμα, ο όγκος εκκρίνει αυξημένες ποσότητες κατεχολαμινών, προκαλώντας παροξυσμική ή εμμένουσα υπέρταση. Ως εκ τούτου, η μέτρηση των επίπεδων των κατεχολαμινών είναι πιο χρήσιμη όταν γίνεται κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά από κάποιο επεισόδιο υπέρτασης. Σε φυσιολογικές καταστάσεις, η συγκέντρωση επινεφρίνης και η νορεπινεφρίνης θα πρέπει να είναι υψηλότερη όταν οι ασθενείς βρίσκονται σε όρθια από όταν είναι σε ύπτια θέση. Η απουσία αυτής της διαφοράς μπορεί να υποδεικνύει δυσλειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος.
Η μέτρηση των επιπέδων κατεχολαμινών στα ούρα 24ώρου είναι χρήσιμη στην ανίχνευση παροξυσμικών εκκρίσεων που μπορεί να συμβεί οποτεδήποτε κατά τη διάρκεια της ημέρας και μπορεί να χαθεί με την μέτρηση των επιπέδων τους στο πλάσμα.
Πιθανές Ερμηνείες Παθολογικών Τιμών
- Αύξηση: Αδένωμα φλοιού επινεφριδίων, εγκαύματα, άσκηση (έντονη), γαγγλιονεύρωμα, νευροβλάστωμα, φαιοχρωμοκύττωμα, επιληπτικές κρίσεις (τονικο-κλονικές), όγκοι που εκκρίνουν κατεχολαμίνες, άγχος (θυμός, στρες). Φάρμακα: Καφεΐνη, αιθυλική αλκοόλη (αιθανόλη) (μεγάλες ποσότητες), ρεζερπίνη (βραχυπρόθεσμη χρήση), συμπαθομιμητικά
- Μείωση: Νευρική ανορεξία, οικογενής δυστονία, ιδιοπαθής και ορθοστατική υπόταση. Φάρμακα: Θειική γουανεθιδίνη, φαινοθειαζίνες, ρεζερπίνη (χρόνια χρήση)
Σημαντική Σημείωση
Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων αποτελούν την σημαντικότερη παράμετρο για τη διάγνωση και την παρακολούθηση όλων των παθολογικών καταστάσεων. Το 70-80% των διαγνωστικών αποφάσεων βασίζεται στις εργαστηριακές εξετάσεις. Η ορθή ερμηνεία των εργαστηριακών αποτελεσμάτων επιτρέπει στον γιατρό να διακρίνει την "υγεία" από τη "νόσο".
Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων δεν πρέπει να ερμηνεύονται ως το αριθμητικό αποτέλεσμα μιας μεμονωμένης ανάλυσης. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων πρέπει να ερμηνεύονται σε σχέση με το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, τα κλινικά ευρήματα και τα αποτελέσματα άλλων εργαστηριακών εξετάσεων και πληροφοριών. Ο προσωπικός σας γιατρός μπορεί να εξηγήσει τη σημασία των αποτελεσμάτων των εξετάσεων σας.
Στη Διαγνωστική Αθηνών απαντάμε σε κάθε σας απορία σχετικά με τις εξετάσεις που κάνετε στο εργαστήριο μας και επικοινωνούμε με τον γιατρό σας προκειμένου να έχετε την καλύτερη δυνατή ιατρική φροντίδα.
