Ο έλεγχος των αντισωμάτων έναντι της καρβονικής ανυδράσης Ι (CA-I) και της καρβονικής ανυδράσης ΙΙ (CA-II) είναι σημαντικά διαγνωστικά εργαλεία για διάφορες αυτοάνοσες διαταραχές. Η καρβονική ανυδράση είναι, μαζί με την αιμοσφαιρίνη, το κύριο πρωτεϊνικό συστατικό των ερυθροκυττάρων. Το ένζυμο εμφανίζεται σε τουλάχιστον 6 ισομορφές στο σώμα, εκ των οποίων η καρβονική ανυδράση Ι (χαμηλή δραστικότητα) και η καρβονική ανυδράση ΙΙ (υψηλή δραστικότητα) εμφανίζονται στα ερυθροκύτταρα. Η καρβονική ανυδράση είναι μεταλλο-ένζυμο που περιέχει ψευδαργύρο και καταλύει την αναστρέψιμη αντίδραση CO2 + H2O --> HCO3- + H+
Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα δυσλειτουργεί και παράγει αντισώματα που στοχεύουν αυτά τα ένζυμα, μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της αυτοάνοσης παγκρεατίτιδας, του συνδρόμου Sjögren και ορισμένων παθολογιών των νεφρών και του εγκεφάλου. Τα ειδικά αυτοαντισώματα έναντι της καρβονικής ανυδράσης μπορούν να αναστείλουν την ενζυματική της δραστηριότητα. Η ανεπάρκεια καρβονικής ανυδράσης II οδηγεί σε οστεοπόρωση, νεφρική σωληναριακή οξέωση και εγκεφαλικές ασβεστοποιήσεις.
Δεδομένου ότι η καρβονική ανυδράση εκφράζεται σε πολλούς ιστούς, είναι σημαντικό να ερμηνευτούν τα θετικά αποτελέσματα σε συνδυασμό με τα κλινικά συμπτώματα του ασθενούς και άλλα διαγνωστικά ευρήματα. Ένας υψηλός τίτλος αντισωμάτων αντι-CA-II έχει συνδεθεί ιδιαίτερα με καταστάσεις όπως η αυτοάνοση χολαγγειίτιδα, η διάμεση νεφρίτιδα και ο εκφυλισμός του αμφιβληστροειδούς. Αντίθετα, τα αντισώματα έναντι της CA-I συνδέονται λιγότερο συχνά με συγκεκριμένες ασθένειες, αλλά μπορεί να είναι ενδεικτικά μιας ευρύτερης αυτοάνοσης απόκρισης.
Σε ασθενείς με συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, βρέθηκαν αντισώματα έναντι καρβονικών ανυδράσεων Ι και ΙΙ σε υψηλότερο ποσοστό σε εκείνους τους ασθενείς που είχαν αντι-U1 snRNP και αντι-SS-A/Ro.
Τα αντισώματα έναντι της καρβονικής ανυδράσης βρίσκονται στον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο (33%), στο σκληρόδερμα (12%), στην πολυμυοσίτιδα (12%), στη δερματομυοσίτιδα (25%) και στο πρωτοπαθές σύνδρομο Sjögren (17%). Αντισώματα έχουν επίσης περιγραφεί στην ενδομητρίωση (35 - 69%), την πρωτοπαθή χολική κίρρωση (35%), την αυτοάνοση ηπατίτιδα (30%), τη χρόνια παγκρεατίτιδα και τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1. Η συχνότητα εμφάνισης αυτών των αυτοαντισωμάτων σε υγιή άτομα είναι 2 - 12%.
Λόγω της χαμηλής ειδικότητάς τους, η διαγνωστική αξία αυτών των αυτοαντισωμάτων είναι σχετικά χαμηλή. Η υπόθεση ότι αυτά είναι αντισώματα αποτελούν δείκτες για ασθενείς με πρωτοπαθή χολική κίρρωση αρνητική στα μιτοχονδριακά αντισώματα δεν έχει επιβεβαιωθεί.
Δείτε επίσης: Καρβονική Ανυδράση ΙΙ, Αντισώματα
