Ηλεκτροφόρηση Πρωτεϊνών Ορού

Η ηλεκτροφόρηση των πρωτεϊνών του ορού χρησιμοποιείται κυρίως για τη διάγνωση και την παρακολούθηση ασθενών με μονοκλωνικές γαμμαπάθειες
 
Η ολική πρωτεΐνη στον ορό αποτελείται από αλβουμίνη και σφαιρίνες. Η αλβουμίνη (λευκωματίνη), η οποία συντίθεται στο ήπαρ, είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ογκωτικής (οσμωτικής) πίεσης του πλάσματος. Μεταφέρει διάφορα μόρια μέσα στο σώμα, όπως χολερυθρίνη, λιπαρά οξέα, φάρμακα και ορμόνες, που δεσμεύονται με την αλβουμίνη ενώ βρίσκονται στην κυκλοφορία του αίματος.

Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι σφαιρινών: οι α-, β- και γ-σφαιρίνες. Οι α-σφαιρίνες συντίθεται στο ήπαρ και περιλαμβάνουν τις α₁-σφαιρίνες, όπως την α1 αντιθρυψίνη, την α-εμβρυϊκή σφαιρίνη (aFP) και τη σφαιρίνη δεσμεύουσα τη θυροξίνη και τις α₂-σφαιρίνες, συμπεριλαμβανομένων της απτοσφαιρίνης, της σερουλοπλασμίνης, της υψηλής πυκνότητας χοληστερίνης (HDL) και της α2 μακροσφαιρίνης. Οι β-σφαιρίνες συντίθεται επίσης στο ήπαρ και περιλαμβάνουν την τρανσφερίνη, το πλασμινογόνο, τη χοληστερίνη χαμηλής πυκνότητας (LDL) και τις πρωτεΐνες του συμπληρώματος. Οι γ-σφαιρίνες, οι οποίες ονομάζονται επίσης ανοσοσφαιρίνες, παράγονται από τα Β-λεμφοκύτταρα ως απόκριση στη διέγερση από αντιγόνα και περιλαμβάνουν τις ανοσοσφαιρίνες IgA, IgD, IgE, IgG, και IgM.

Η ηλεκτροφόρηση των πρωτεϊνών του ορού είναι μια ευρέως χρησιμοποιούμενη μέθοδος μέτρησης της λευκωματίνης και κάθε μιας από τους τύπους των σφαιρινών. Χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό ασθενειών όπως το πολλαπλό μυέλωμα και άλλων διαταραχών στις πρωτεΐνες του ορού, φλεγμονωδών καταστάσεων, αυτοάνοσων νόσων, λοιμώξεων και καταστάσεων απώλειας πρωτεϊνών. Η ηλεκτροφόρηση των πρωτεϊνών του ορού χρησιμοποιείται επίσης για τη διερεύνηση άλλων μη φυσιολογικών εργαστηριακών αποτελεσμάτων, όπως κατά την μέτρηση της ολικής πρωτεΐνης, της λευκωματίνης και της πρωτεΐνης στα ούρα, τα χαμηλά επίπεδα ασβεστίου και τα χαμηλά επίπεδα λευκών ή / και ερυθρών αιμοσφαιρίων. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση της εξέλιξης ορισμένων νόσων και της ανταπόκρισης τους στη θεραπεία.

Η ηλεκτροφόρηση διαχωρίζει τις πρωτεΐνες με βάση τις φυσικές τους ιδιότητες. Ο ορός τοποθετείται σε ένα ειδικό μέσο και εφαρμόζεται ένα ηλεκτρικό ρεύμα, προκαλώντας τις διάφορες πρωτεΐνες να διαχωριστούν ανάλογα με το ηλεκτρικό τους φορτίο, το μοριακό τους μέγεθος και το σχήμα τους. Η λευκωματίνη (αλβουμίνη) κινείται μακρύτερα, ακολουθούμενη από τις α-σφαιρίνες, τις β-σφαιρίνες και τέλος, τις γ-σφαιρίνες. Οι ομάδες αυτές στη συνέχεια, συγκρίνονται με διάφορα πρότυπα χαρακτηριστικά συγκεκριμένων νόσων.

Μια ομοιογενής κορυφή στην περιοχή των γ-σφαιρινών υποδεικνύει μονοκλωνική γαμμαπάθεια. Οι μονοκλωνικές γαμμαπάθειες σχετίζονται με κακοήθεις ή δυνητικά κακοήθεις καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένου του πολλαπλού μυελώματος, της μακροσφαιριναιμίας του Waldenstrom, λευχαιμιών, νόσων βαριάς αλυσίδας και της αμυλοείδωσης. Οι πολυκλωνικές γαμμαπάθειες μπορεί να είναι το αποτέλεσμα οποιασδήποτε αντιδραστικής ή φλεγμονώδους διεργασίας. Όταν βρεθεί κάποια μονοκλωνική γαμμαπάθεια με ηλεκτροφόρηση των πρωτεϊνών του ορού, πρέπει να αποκλειστεί το πολλαπλό μυέλωμα από άλλες αιτίες. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται ανοσοηλεκτροφόρηση ή ανοσοκαθήλωση. Στην ανοσοηλεκτροφόρηση, οι ειδικές πρωτεΐνες που ενδιαφέρουν μπορεί να προσδιοριστούν αφού πρώτα, στερεωθούν μέσα στο πήκτωμα με αντισώματα, και απομακρύνοντας όλες τις άλλες πρωτεΐνες με το πλύσιμο, πριν τη χρώση. Έτσι, ενισχύεται το αποτέλεσμα της ηλεκτροφόρησης των πρωτεϊνών του ορού.

Πιθανές Ερμηνείες Παθολογικών Τιμών
 

• Αυξημένη ολική πρωτεΐνη: Μακροσφαιριναιμία, πολλαπλό μυέλωμα, σαρκοείδωση
• Αύξηση έντασης ζώνης προαλβουμίνης: Αλκοολισμός
• Αύξηση έντασης ζώνης λευκωματίνης: Οξεία παγκρεατίτιδα. Φάρμακα: Ασπιρίνη, πενικιλλίνες
• Αύξηση έντασης διάμεσης ζώνης λευκωματίνης α₁-Σφαιρινών: Αλκοολισμός (χρόνιος), γυναίκες κατά τη διάρκεια της εφηβείας και της εγκυμοσύνης
• Αύξηση έντασης της ζώνης των α-Σφαιρινών: Απόκριση οξείας φάσης σε φλεγμονή (α₁, α απτοσφαιρίνη), οξύς ρευματικός πυρετός (α₂), ηλικία (α₂), αναλβουμιναιμία (α₂), χρόνια σπειραματονεφρίτιδα (α₂), κίρρωση (αυξημένη α₁ με φυσιολογική ή μόνο ελαφρώς αυξημένη α₂), σακχαρώδης διαβήτης (α₂), οικογενής ιδιοπαθής δυσπρωτεϊναιμία, σπειραματική απώλεια πρωτεΐνης (α₂ μακροσφαιρίνη), ηπατική βλάβη, ηπατικές μεταστάσεις (αυξημένη α₁ με φυσιολογική α₂), νόσος Hodgkin (α₁, α₂), υπολευκωματιναιμία, βρεφική ηλικία (η ζώνη α₂ κυριαρχείται από τη μακροσφαιρίνη), οξεία λοίμωξη, μηνιγγίτιδα (α₂), μεταστατική καρκινωμάτωση (α₁, α₂), έμφραγμα του μυοκαρδίου, μυξοίδημα, νέφρωση (α₂), νεφρωσικό σύνδρομο (α₂), οστεομυελίτιδα (α₂), πεπτικό έλκος (α₁, α₂), πνευμονία (α₂), οζώδης πολυαρτηρίτιδα (α₂), εγκυμοσύνη (αύξηση της α₁ με φυσιολογική α₂), εντεροπάθεια με απώλεια πρωτεϊνών (α₁, α₂), ρευματοειδής αρθρίτιδα (α₂), σαρκοείδωση (α₂), στρες (α₁, α₂), συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (α₂), ελκώδης κολίτιδα (α₁, α₂). Φάρμακα: Οιστρογόνα (αυξάνουν την α₁ με μικρή αλλαγή στην α₂)
• Αύξηση έντασης διάμεσης ζώνης α₂-β₁: Υπερχοληστερολαιμία (τύπος II), νεφρωσικό σύνδρομο, εγκυμοσύνη
• Αύξηση έντασης της ζώνης των β-Σφαιρινών: Απόκριση οξείας φάσης (β₂), αναλβουμιναιμία, σακχαρώδης διαβήτης (ανεπαρκώς ελεγχόμενος), οικογενής ιδιοπαθής δυσπρωτεϊναιμία, σπειραματική απώλεια πρωτεΐνης, ιογενής ηπατίτιδα, υπερχοληστερολαιμία, υπερλιπιδαιμία, σιδηροπενική αναιμία (β₁), αποφρακτικός ίκτερος, μακροσφαιριναιμία, νεφρωσικό σύνδρομο, εγκυμοσύνη (β₁), ρευματοειδής αρθρίτιδα, σαρκοείδωση. Φάρμακα: Οιστρογόνα, από του στόματος αντισυλληπτικά (αυξάνουν την β₁)
• Αύξηση έντασης της ζώνης των γ-Σφαιρινών: Οξεία ιογενής ηπατίτιδα (μερικές φορές), αμυλοείδωση, αναλβουμιναιμία, προχωρημένο καρκίνωμα, χρόνια ηπατίτιδα (εμφάνιση ολιγοκλωνικών ζωνών), χρόνια ηπατική νόσος (IgM), χρόνια λεμφογενής λευχαιμία (IgM παραπρωτεϊνη), χρόνιες ιογενείς λοιμώξεις (εμφάνιση ολιγοκλωνικών ζωνών), κίρρωση (IgA), κρυοσφαιριναιμία, κυστική ίνωση (IgG, IgA), νόσος Hashimoto, ηπατική νόσος, νόσος Hodgkin, υπεργαμμασφαιριναιμία, αντίδραση υπερευαισθησίας, σοβαρή λοίμωξη, νεανική ρευματοειδής αρθρίτιδα (IgG, IgA, IgM), κίρρωση Laennec, λευχαιμία (μυελογενής, μονοκυτταρική), λεμφοσάρκωμα (IgM παραπρωτεϊνη), μακροσφαιριναιμία, πολλαπλό μυέλωμα, λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος (IgA), ρευματοειδής αρθρίτιδα (IgA, IgM), σαρκοείδωση, σκληροδερμία (μερικές φορές), νοσήματα του δέρματος (IgA), συνδρόμο Sjögren (IgG), συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (IgM), μακροσφαιριναιμία του Waldenstrom (IgM παραπρωτεΐνη)
• Μειωμένη ολική πρωτεΐνη: Αναλβουμιναιμία, οξεία χολοκυστίτιδα, χρόνια σπειραματονεφρίτιδα, νόσος Hodgkin, υπέρταση (με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια), υπογαμμασφαιριναιμία, λευχαιμία (μυελογενής, μονοκυτταρική), νέφρωση, πεπτικό έλκος, ελκώδης κολίτιδα
• Μείωση έντασης ζώνη προαλβουμίνης: Απόκριση οξείας φάσης (1^η ημέρα), κίρρωση
• Μείωση έντασης ζώνης λευκωματίνης: Οξύς ρευματικός πυρετός, αναλβουμιναιμία, μεταστατικός καρκίνος, οξεία χολοκυστίτιδα, σακχαρώδης διαβήτης, απώλεια πρωτεΐνης από το γαστρεντερικό (φλεγμονώδους ή νεοπλασματικής νόσου), σπειραματική απώλεια πρωτεΐνης, χρόνια σπειραματονεφρίτιδα, ηπατική νόσος, οξεία ιογενής ηπατίτιδα, νόσος Hodgkin, υπερθυρεοειδισμός, υπέρταση (με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια), κίρρωση Laennec, λευχαιμία (λεμφογενής, μυελογενής, μονοκυτταρική), λέμφωμα, μακροσφαιριναιμία, υποσιτισμός, μηνιγγίτιδα, πολλαπλό μυέλωμα, νέφρωση, νεφρωσικό σύνδρομο, οστεομυελίτιδα, πεπτικό έλκος, πνευμονία, οζώδης πολυαρτηρίτιδα, εντεροπάθεια με απώλεια πρωτεϊνών, πυρεξία, ρευματοειδής αρθρίτιδα, σαρκοείδωση, στρες, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, ελκώδης κολίτιδα. Φάρμακα: κορτικοστεροειδή
• Μείωση έντασης διάμεσης ζώνης λευκωματίνης Α₁-Σφαιρινών: Κίρρωση, οξεία ηπατίτιδα, σοβαρή φλεγμονή
• Μείωση έντασης της ζώνης των α-Σφαιρινών: Οξεία ιογενής ηπατίτιδα (α₁, α₂), συγγενής υποαπτοσφαιριναιμία (α₂ απτοσφαιρίνη), ηπατική νόσος, ενδαγγειακή αιμόλυση (αιμολυτική αναιμία, ηπατικές μεταστάσεις, κίρρωση, σπληνομεγαλία προκαλούν μείωση της α₂ απτοσφαιρίνης), δυσαπορρόφηση, πνευμονικό εμφύσημα (α₁), σκληροδερμία, πείνα, στεατόρροια
• Μείωση έντασης διάμεσης ζώνης α₂-β₁: Σακχαρώδης διαβήτης, φλεγμονή, παγκρεατίτιδα.
• Μείωση έντασης της ζώνης των β-Σφαιρινών: Αυτοάνοσο νόσημα, μεταστατικός καρκίνος, ηπατική νόσος (β₁), νόσος των άνοσων συμπλεγμάτων (β₂), λευχαιμία (λεμφογενής, μονοκυτταρική, μυελογενής), λέμφωμα, δυσαπορρόφηση, υποσιτισμός (β₁), νέφρωση, σκληροδερμία, πείνα, στεατόρροια, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, ελκώδης κολίτιδα
• Μείωση έντασης της ζώνης των γ-Σφαιρινών: Οξεία ιογενής ηπατίτιδα (μερικές φορές), αγαμμασφαιριναιμία, σπειραματική απώλεια πρωτεϊνών, υπογαμμασφαιριναιμία, λεμφογενής λευχαιμία, λέμφωμα, νέφρωση, νεφρωσικό σύνδρομο, δυσαπορρόφηση, εντεροπάθεια με απώλεια πρωτεϊνών, σκληροδερμία (μερικές φορές), πείνα, στεατόρροια, ελκώδης κολίτιδα

Σημαντική Σημείωση

Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων αποτελούν την σημαντικότερη παράμετρο για τη διάγνωση και την παρακολούθηση όλων των παθολογικών καταστάσεων. Το 70-80% των διαγνωστικών αποφάσεων βασίζεται στις εργαστηριακές εξετάσεις. Η ορθή ερμηνεία των εργαστηριακών αποτελεσμάτων επιτρέπει στον γιατρό να διακρίνει την "υγεία" από τη "νόσο".

Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων δεν πρέπει να ερμηνεύονται ως το αριθμητικό αποτέλεσμα μιας μεμονωμένης ανάλυσης. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων πρέπει να ερμηνεύονται σε σχέση με το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, τα κλινικά ευρήματα και τα αποτελέσματα άλλων εργαστηριακών εξετάσεων και πληροφοριών. Ο προσωπικός σας γιατρός μπορεί να εξηγήσει τη σημασία των αποτελεσμάτων των εξετάσεων σας.

Στη Διαγνωστική Αθηνών απαντάμε σε κάθε σας απορία σχετικά με τις εξετάσεις που κάνετε στο εργαστήριο μας και επικοινωνούμε με τον γιατρό σας προκειμένου να έχετε την καλύτερη δυνατή ιατρική φροντίδα.

Η ηλεκτροφόρηση των πρωτεϊνών του ορού πραγματοποιείται με τη λήψη ενός δείγματος αίματος και μπορεί να γίνει:

• Με αιμοληψία στη Διαγνωστική Αθηνών. Δεν χρειάζεται να έχει προηγηθεί νηστεία. Κλείστε το ραντεβού σας σε πραγματικό χρόνο και αγοράστε την εξέταση online