Η μέτρηση της α-υπομονάδας χρησιμοποιείται στον έλεγχο της πρόσθιας υπόφυσης όταν υπάρχουν ενδείξεις νόσου που μπορεί να οφείλεται σε αδένωμα της υπόφυσης.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη στον έλεγχο υποθυρεοειδισμού και υπερθυρεοειδισμού με ακατάλληλη έκκριση TSH και για τη διαφοροποίηση της αντίστασης της υπόφυσης στην θυρεοειδική ορμόνη από θυρεοτροπικά αδενώματα. Χρησιμοποιείται επίσης για την παρακολούθηση της θεραπείας των θυρεοτροπικών αδενωμάτων.
Η μέτρηση της α-υπομονάδας απαιτείται για τη διερεύνηση των γοναδοτροπινικών αδενωμάτων της υπόφυσης και ιδιαίτερα των λεγόμενων μη λειτουργικών αδενωμάτων της υπόφυσης, επειδή η έκκριση της α-υπομονάδας δεν σχετίζεται με συγκεκριμένα ενδοκρινικά συμπτώματα καθώς η α-υπομονάδα δεν έχει κάποια χαρακτηριστική βιολογική δραστηριότητα.
Περισσότερες πληροφορίες
Μαζί με την ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη (hCG) οι τρεις γλυκοπρωτεϊνικές ορμόνες της υπόφυσης LH, FSH και TSH αποτελούνται από δύο υπομονάδες, την α- και την β-υπομονάδα, συνδεδεμένες μη ομοιοπολικά μεταξύ τους. Ενώ η β-υπομονάδα είναι ειδική για κάθε ορμόνη και οι 4 ορμόνες έχουν την ίδια κοινή α-υπομονάδα. Οι ελεύθερες υπομονάδες δεν είναι βιολογικά δραστικές και πρέπει να είναι συνδεδεμένες οι α και β υπομονάδες μεταξύ τους προκειμένου να εκδηλωθεί η συγκεκριμένη και ειδική ορμονική δράση.
Η α-υπομονάδα είναι πανομοιότυπη για τις τρεις ορμόνες της υπόφυσης και τη χοριακή γοναδοτροπίνη. Αποτελείται από 92 αμινοξέα και κωδικοποιείται από ένα μόνο γονίδιο. Η α-υπομονάδα εκκρίνεται κατά ώσεις από κύτταρα της πρόσθιας υπόφυσης. Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες, ο ρυθμός έκκρισης της συμπίπτει με τις διακυμάνσεις της LH, γεγονός που υποδηλώνει ότι η LHRH παίζει κάποιο ρόλο στη ρύθμιση της έκκρισής της. Φυσιολογικές παραλλαγές και φαρμακολογική διέγερση ή αναστολή των ορμονών της υπόφυσης συνοδεύονται από παράλληλες αλλαγές στην α-υπομονάδα. Υπάρχει, ωστόσο, μια εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα και η οποία παρατηρείται κατά τη διάρκεια μακροχρόνιας θεραπείας με αγωνιστές της LHRH, όπου η οι συγκεντρώσεις της α-υπομονάδας παραμένουν υψηλές, ενώ οι συγκεντρώσεις της LH και της FSH είναι πολύ χαμηλές.
Ο α-υπομονάδα δεν φαίνεται να έχει βιολογική δραστηριότητα.
Πιθανές Ερμηνείες Παθολογικών Τιμών
- Αύξηση: Γοναδοτροπικό αδένωμα, προλακτινικό αδένωμα, μη λειτουργικό αδένωμα, πρωτοπαθές θυρεοειδοτροπικό αδένωμα, χοριοκαρκίνωμα, άλλα κακοήθη νοσήματα όπως καρκίνος του παγκρέατος, του ήπατος και του γαστρεντερικού καθώς και σε καλοήθη νοσήματα όπως πρωτοπαθής υποθυρεοειδισμός, πρωτοπαθής υπογοναδισμός, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου και χορήγηση GnRH ή ανάλογων φαρμάκων.
